Politica

UNDICESIMA PUNTATA DI CUMEDDIA SARAUSANA, IL ROMANZO IN DIALETTO DI ANTONIO RANDAZZO

‘Nta ‘ssu mumentu cu voli beni diventa diu. Jè ‘na cosa pissunali ca veni ri ogni singula ‘sperienza, a sacunnu ri chiddhu ca pinsati ie chiddhu ca scigliti ri jessiri. Ca scelta ‘mpustati a vostra vita pi viviri comu vuliti, ci cririti o no, nall’autra. Se scigliti l’amuri ie pinsati ‘n positivu già ora aviti ‘u premiu ri viviri ‘nta paci ca vostra cuscenza, cu vuiautri ie cu l’autri, ‘a fini sarà comu a ghiessiri. Se c’è bene ie se nu’ c’è almenu a ta vissutu tranquilli ie ‘n paci. Nugnè megghiu viviri sfuzzannisi ‘i fari beni ‘n veci ri viviri facennu mali? Realizzari qualchi cosa significa lassari ‘n signali ca ‘nta ‘stu munnu ci fusturu, se nnò chi nasciti a fari? ‘Usati riri ca ” ‘o peggiu nu’ c’è fini ” e jè veru, ma si rici macari ca ” ‘u meggiu tempu ie chiddu c’avveniri”. ‘U munno, ‘ncuminciò cu chiddhu ca i scienziati chiamunu, big bang. Doppu ‘ssu scoppiu si fummò ‘a terra. Comu fu, nu’ tu sacciu riri picchì nu’ c’eru. ‘U putissumu addumannari a ma nannu bis, bis però co periculu ri farivi funniri ‘u ciriveddhu Pozzu fari ‘na considerazioni, o a chiamati natura, casu, o manu divina, ca jè u stissu ri riri DIU, ‘u risultatu nu’ cangia. ‘U sacciu ca pensi, ca ti basta sapiri ca fu comu quannu, ‘u campagnolu chianta a simenza sapennu ‘n pattenza chiddhu ca nasci, ma c’è cu pensa ca fu ‘u casu jè runa ‘a so spiegazioni. Riciunu ‘i scenziati, ca quannu ‘a terra finiu ri bruciari s’ancucchiaru principalmenti l’acqua, l’ossiginu ie ‘u carboniu e ‘nsemi ficiunu nasciri ‘a vita sia ri l’omini ca ri l’autri animali. Nuddhu spiega però, picchi re stissi composti chimichi nasceru tanti razzi diversi ri animali, compresi l’omini, ca siti chiù animali tra l’animali. Tu ti nnì futti ri comu fu ie ti basta sirici ie fari pi realizzariti ie realizzari cosi ca ti sopravvivunu lassannu ‘u restu a cu campa ca poi ‘u cunta. Fai beni ie vivi chiù tranquillu cunvincenniti ca rarreri a tutti ‘i cosi c’è chiddhu ca tu chiami diu. Vai avanti e futtitinni ri chiddhu ca pensunu l’autri.

A cosa chiù importanti jè vuliriti beni ca jè ‘a cosa chiù difficili. Comu putissutu vuliri beni all’autri se nun ti voi beni tu? Realizziti, ie viri ca poi jè facili ie naturali trasmettiri all’autri ‘ssa specia ri virus ra 99 malatia, ca si chiama amuri. Chissa jè a chiù disidirata malatia ri l’omini ca pi chissu furunu criati. Iù sacciu ‘sti cosi picchì già subitu, cu adamu ie eva, c’erunu ma nannu bis, bis cu ma mattri ie stavunu nascennu i ma frati ie ma soru. ‘Nta ‘ssi tempi l’omini, sintennisi cusuzza ie buriusi, inveci ri ristari ‘nta strata signata ro criaturi ficiunu ri testa ri iddhi ie fu raccussì, ca ‘ncuminciaru a nasciri ‘i vostri vai. Cu tuttu chissu, vulennu, putissuru campari megghiu basta ca truvassuvu ‘a vostra strata giusta, ‘nta direzioni ca vuliti ie sacunnu l’ideali ie l’utopii ca vuliti sunnari tracciannavillu comu obiettivu. Puru ‘i fimmini, ‘ncuminciaru a nu’ sapiri chiù ri precisu cosa vulevuno, propriu comu ora. Fussi megghiu ca ognuna pinsassi a viriri chi cosa voli jessiri ie unni voli jri senza farisi cunfunniri re minchiati ca cuntunu chiddhi ca jhanu ‘a vucca sulu pi parrari ie idei picca ie cunfusi. ‘A vera libittà stà ‘nta scelta ca ogni singula pissuni fa tinennu cuntu macari ri l’autri e rispittannu l’idei ri ognunu senza jri appressu a chiddhi ca prisentunu ricetti fatti a tavulinu e sturiati ri ‘nu gruppu ri scunchiuruti. Chissu vu ricu iù ironia ca sugnu fimmina. Vaju avanti ca jè megghiu sennò nesciu fora ro siminatu. Doppu l’originali tra campagnoli ie picurari ‘ncuminciaru i gelosii. Chissa fu ‘a prima causa, ca fici ammazzari abeli ri sa frati cainu. ‘Nta bibbia jè cuntatu r’accussì pi fari capiri ca ‘a divisioni r’interessi potta a scannarivi l’uni cu l’autri. Fu ‘a bastardaggini ca puttò a chissu, si, propriu tutta custioni ri dusaggiu ri bastardaggini. Chissa ‘ncuminciò a trasirivi ‘nto sangu ie v’ha puttatu ora o puntu ca “c’è cu mangia, cu stramangia ie cu nu’ mangia pi nenti”. Ora viviti t’anticchia ri acqua ca riciatamu prima ca ti cuntu ‘u restu, anzi pripariti a supputtari a botta, tanti cosi ca ora ti ricu sunu difficili ri digiriri puru pi stomichi co pilu. Mi vippi l’acqua ra buttigghia e ironia ricuminciò. ‘Nto munnu, uomini ie fimmini siti tutti bastaddi ra mattri natura. A patti ‘u fattu ca già ‘nte masculi ie ‘nte fimmini ci sunu ‘i ru’ sessi, nu’ esistunu razzi puri comu tanti a na vulutu riri. Cu rici chissu, rici minchiati ca cuntaru jautri cu ciriveddhi ri jaddhina. 100 Ogni cosa ‘nta ‘ssu munnu jhavi n’origini e, anchi se a bibbia nu’ jè ‘n libru scientificu, c’è ri cririri ca tuttu ‘ncuminciò ri ‘n primu ominu ie ‘na prima fimmina. I vari figghi s’ancucchiaru tra iddhi comu natura vosi. ‘U risultatu veni spiegatu cu’e paroli, amativi ie moltiplicatevi, ca chiarisciunu ‘u restu. Macari ‘i scenziati stanu ricennu accussì ‘nta st’ultimi tempi, picchì a na truvatu ‘nu gene comuni a tutti l’omini ie fimmini. Chissu fa pinsari ca viniti tutti ri ‘na stissa panza. Fattu stà co munnu jè chiddhu ca jè. Pi fariti capiri megghiu ti fazzu n’esempiu facili, facili, a la fimminina. Quannu fai ‘na ‘nzalata ci metti pumaroru, cipuddha, citrolu, ogghiu, sali ie pipispezzi, iaccia, alivi, giardinera, anticchia ri acqua po bruriceddhu ie chiddhu ca ti pari. Accussi siti l’omini ie r’accussì jè ‘u munnu. Tuttu sommatu jè beddhu ie vali a pena ri viviricci a vita, puru se ha divintatu ‘nu schifu. Cu tuttu chissu, anchi se ‘a strata jè tutta ri chianata, a fini ci arrivati unni a ta gghiri. Prova a pigghiari sulu ‘n pumaroru, beddhu rossu ie russu quantu basta, mettici l’ogghiu, ‘u sali ie ‘u riniu ie, poi, rimmi se jhavi ‘u stissu sapuri ri ‘n’anzalata. Cara ironia ci rissi, ti spaparacchiasti tutta ie cu ‘ssu riscussu, prima ancora r’accuminciari, mi stagghiu sintennu chiù tintu ri chiddhu ca sugnu. Beddha cosa, fari patti ri ‘n’anzalata ca fa schifu, almenu fussi iù unu re sapuri! Si sempri ‘u solitu scunchiurutu, ripigghiò a musa. ‘U sali, jè Iddhu, ‘u Spiritu ri l’Altissimu, ca se voli, po cangiari puru ‘u schifu. Cu nu’ voli scutari ie caminari ‘nta so strata, jè fumeri! Ddhocu ci sta, “faciti beni a jatta ca vi ratta”. ‘A malignitudini ca vi trasiu ‘nto sangu, jè tanta, ca nunn’aviti ‘u curaggiu ri pigghiarivi a responsabilità ri riri, ca a cuppa jè ri ognunu ri vuiautri ie re scelti fatti ‘nte seculi. Senti ironia, ‘a ‘ntirrumpiu iù, picchì stamu facennu tuttu ‘stu giru laggu, tu ‘u sai ca a mia ‘nteressa sapiri re cosi ‘i Sarausa, picchì mi sta cuntannu ‘sti cosi, vuoi proriu ca mi mettu a chianciri? ‘U viri, ricuminciò iddha, faciti beni, si u solitu priscialoru ie “a jatta prisciulusa, fa ‘i figghi obbi”. Nunn’ aviri primura ca ora arrivamu unni “il cor ti preme”.

Cumeddia Sarausana

di Antonio Randazzo

12 continua